Mutabakat algoritmaları, dağıtık yapılardaki sistemlerde ağa bağlı doğrulama yapan düğümlerin hızlı ve ekonomik şekilde birbiri ile haberleşmesini sağlayarak ağın fikir birliği içerisinde çalışmasını amaçlayan algoritmalardır. En eski mutabakat algoritması olan Proof of Work algoritmasının fazla enerji harcama problemine yönelik çözüm amacıyla alternatif olarak geliştirilen Proof of Burn algoritmasını bu yazımızda detaylıca inceleyeceğiz.
Proof of Burn (PoB) Nedir?
Proof of Burn (PoB), Proof of Stake (PoS) gibi Proof of Work (PoW) algoritmasının fazla enerji tüketimine alternatif olarak geliştirilmiş bir mutabakat algoritmasıdır. Birçok PoB mutabakat konsepti olmasına rağmen Iain Stewart tarafından ideal hale getirilen Proof of Burn konsepti kripto para dünyasında en çok kabul edilendir.
Temelde işlem onaylama mekanizması Proof of Work ile benzer olsada yukarıda da bahsettiğimiz gibi PoB algoritması daha az enerji tüketimini amaçlar. Burada PoW algoritmasında olduğu gibi zorlu matematiksel işlemleri çözmek için gerekli yüksek güç tüketen ASIC gibi cihazlara ihtiyaç yoktur. Onun yerine madenciler ilgili ağın coinini yakarak yani dolaşımdaki arzını düşürerek işlemleri doğrulama hakkı elde etmeye çalışır. Bu coin yakarak bloğu doğrulayıcı madenci olma gücüne sanal madencilik gücü denilmektedir.
Proof of Burn Nasıl Çalışır?
Proof of Burn mutabakat algoritmasında madenciler blok doğrulayıcı madenci olabilmek için ellerindeki ağın coinini herkese açık ve kontrol etmek isteyen herkes tarafından doğrulanabilen özel anahtarı bilinmeyen adrese gönderilir. Yapılan bu işleme burn işlemi denir. Bu sayede madenciler tarafından dolaşımdaki ilgili coin azaltılmış olurken madencilerinde sonraki bloklarda doğrulayıcı madenci olmasında etkili bir faktör olan sanal madencilik güçleri artmaktadır. Coinin arzının azalması bir yandan da ilgili coinin fiyatına olumlu yönde etki edeceği düşünülmektedir. Bu mutabakat algoritmasında madenciler tarafından ne kadar çok ilgili ağın coini yakılırsa o kadar çok o ağın güvenliği artmış olur.
PoB mutabakat algoritmasında da diğer mutabakat algoritmalarında olduğu gibi blokları doğrulayan madencilere blok ödülleri verilmektedir. Bu ödüllerin belirli bir zaman geçtikçe doğrulayıcı madenci olmak için yakılan coinler için harcanan parasal yatırımı ödemesi ve madenciye kâr getirmesi beklenir.
PoB mutabakat algoritması erken benimseyenlere haksız avantaj olasılığını önlemek amacıyla, madencilik gücünü korumak için kripto para birimlerinin periyodik olarak yakılmasını teşvik eden bir mekanizma öne sürer. Bu mekanizma sayesinde her yeni blok çıkarıldığında burn edilmiş paraların gücü azalır. Bu, bir kerelik erken yatırım yerine madencilerin düzenli olarak coin burn işlemi yapmalarına teşvik eder.
Son olarak bazı sistemlerde de sistemi tasarlayan core ekibin kararı üzerine doğrulayıcı madenci olmak için bitcoin yakılması durumu gözlemlenebilir.
Proof of Burn Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Her mutabakat algoritmasının kendisine has avantajları ve dezavantajları vardır. Proof of Burn algoritmasındaki en büyük dezavantaj ise şu anda çok büyük bir ağda test edilmemiş olmasıdır. O yüzden avantaj ve dezavantajlarını sınırlı kaynakla test eden geliştiricilerden alınmıştır.
Avantajları
- PoW algoritmasından daha az güç harcadığından dolayı daha çevrecidir.
- Madencilik donanımı gerektirmez. Coin yakımları sanal madencilik teçhizatlarıdır.
- Coin yakımı dolaşımdaki arzı düşürür (fiyatta pozitif etki)
- Madencileri uzun vadeli coin yakımına teşvik eder
- İlgili coine sahip olan herkes madenci olabileceğinden ötürü madenci dağılımında bir sorun olmayacaktır.
Dezavantajları
- Bazı PoB mutabakat algoritmasını kullanan sistemler madenci olmak için bitcoin yakılmasını söyler. Bitcoin Proof of Work ile üretildiğinden dolayı yine çok fazla enerji harcanmasına yol açar.
- Madenciler tarafından yapılan onaylamalar PoW algoritmasını kullanan blockchainler kadar hızlı değildir.
- Coin yakma işlemi kullanılan ağın özelliğine göre her zaman şeffaf ya da sıradan bir kullanıcı tarafından doğrulanabilir değildir.
Özet
Günümüze kadar birçok mutabakat algoritması geliştirilmiştir. Proof of Burn algoritması da bunlardan bir tanesidir. Ortaya çıkış amacı olarak PoW algoritmasındaki fazla enerji tüketim problemine çözüm bulmaktır. Bu enerji tasarrufunun PoW algoritmasındaki aşırı güç tüketen cihazlar olmadan yapılabileceğini söylemektedir. Ayrıca madenciler blok doğrulayıcısı olmak için ilgili ağın coinini veya bazı sistemlerde ellerindeki bitcoini yakarak kendi sanal madenci güçlerini arttırırlar. Bu sanal madenci gücünü yüksek tutmak için madenciler sürekli yakımlar yapması gerekmektedir. Bu durum ile birlikte sistem ilk başta sisteme giren madencilerin sonradan katılan madenciler karşısında daha az avantajlı olmasını sağlar. Son olarak bu sisteminde kendisine ait birçok avantajları ve dezavantajları vardır. Yeni bir ağda bu mutabakat algoritmasını kullanmak isteyen geliştiriciler veya bu tarz var olan ağlarda madenci olmak isteyen kişiler bu avantajlara ve dezavantajlara göre karar vermesi iyi olacaktır.
En son gelişmelerden haberdar olmak için Digicentralized Twitter ve Instagram hesaplarını takip edebilirsiniz.
