Teknolojinin ve bilimin gelişimi sayesinde sağlık alanındaki gelişmelere her geçen gün bir yenisi daha eklenmektedir. Teknolojinin gelişimi sayesinde artık doktorların uzaktan ameliyat yapabildiği, hastalarının sağlık durumlarını uzaktan izleyebildiği bir zamanda yaşıyoruz. Bu gelişmeler oldukça umut verici olmasına rağmen her zaman olduğu gibi bu alanda daha fazla gelişime ihtiyaç vardır. Nitekim insanlık bunun üzerine araştırmalarına ve teknolojik cihaz geliştirmelerine devam etmektedir.
Bu yazıda sizlerle birlikte bu gelişim sürecinin blockhain tarafıyla ilgili olan kısmına odaklanacağız. Blockchain teknolojisinin sağlık sektöründeki kullanımının faydalarına ve mevcutta bu alanda çalışmalar yapan şirketlere göz atacağız.
Sağlık Sektörü
İnsanlık varoluşundan bu yana her zaman hastalıklarla mücadele etmiş ve bu hastalıklara tedaviler aramıştır. Bu alanda oldukça fazla bilim insanları çalışmalar yürütmüş ve hastalıkların büyük bir çoğunluğuna tedaviler bulunmuştur. Tabi ki her alanda olduğu gibi sağlık alanında da kapitalist yaklaşım nedeniyle sağlık alanı bir sektör haline gelmiştir ve şu anda 2021 yılındaki bir araştırmaya göre bu sektör 154 milyar dolar gibi büyük bir market büyüklüğüne ulaşmıştır. Burada birçok uluslararası firma ortaya çıkmıştır. Fakat bu firmaların bazıları para kazanma hırslarına yenik düşerek birçok hastanın bilgileri üzerinden haksız kazançlar elde etmiş hatta üzerine insan sağlığını hiçe sayacak ilaçlar geliştirip insanlara pazarlamıştır.
Blockchain teknolojisinin birçok sektörde yaptığı etki gibi bu sektörde de bir değişim ve yenilik getirdiği hatta yenilikleri getirmeye devam edeceğini söylemek yanlış olmaz herhalde.
Blockchain
En basit tabirle dağıtık bir veri tabanı olan bu teknoloji aslında içerisinde barındırdığı birçok teknolojik mekanizma sayesinde insanlık tarihinde birçok önemli değişime yol açmıştır. Altında yatan veri ve gizlilik odaklı düşünce sistemi insanların özel hayat ve mahremiyet kavramlarını yeniden düşünmeye itmiştir. Bu nedenledir ki birçok sektörde oldukça sağlam değişimlere neden olmuş ve olmaya devam etmektedir.
İlginizi Çekebilir: Blockchain Nedir?
Sağlık Sektöründe Blockchain Kullanımın Avantajları
Şu anda yaklaşık 154 milyar büyüklüğünde bir pazar hacmine sahip olan sağlık sektöründe blockchain teknolojisinin kullanımı yavaş yavaş artmaktadır. Şu anki durumu ve bu sektörün ulaşacağı nokta hakkında düşünce sahibi olmamız için aşağıdaki verilere bakalım.
- İlaç ve tıbbi cihaz üreten şirketler şu ana kadar blockchain teknolojisine yaklaşık 242 milyon dolar yatırım yapmıştır.
- Şu ana kadar kendi sistemlerine blockchain teknolojisini entegre eden sağlık sektöründeki şirketler yaklaşık 100 milyar dolar tasarruf sağlamıştır.
- Blockchain teknolojisinin sağlık sektöründeki büyüklüğü 2030 yılında yaklaşık 126 Milyar dolar olması beklenmektedir.
Rakamlardan da anlaşılacağı üzere aşağıda da bahsedeceğimiz avantajlardan dolayı blockhain teknolojisinin gelecekte sağlık sektöründe oldukça fazla alanda kullanılacağını söyleyebiliriz.
Avantajlara bakarken sağlık sektörünü alanlara bölerek ilerlemek daha doğru olacaktır. Bu alanlar;
- Hastalar tarafındaki avantajları
- Sağlık Kuruluşları için avantajları
- Eczaneler için avantajları
- Sağlık Sigortası için avantajları
1-Hastalar İçin Avantajları
Hastalar için en önemli sorun nedir? Genellikle kendi özel bilgilerinin doktorları dışından herhangi bir kişi veya kuruluş tarafından ele geçirilmesi sorunudur. Yani Gizlilik. Blockchain teknolojisi sahip olduğu argümanlarla bunu çok kolay bir şekilde hastaların bu sorunun üstesinden gelmesini sağlar. Hastaların özel verileri üzerinde tam hakimiyet kurmalarında yardımcı olur. Hastaların izin vermediği kimse hastanın gizli bilgilerine erişim sağlayamamasını garanti altına alır. Bu durum IOT teknolojisin gelişmesi sayesinde hastaların kullandığı bütün cihazlara entegre edilebilir ve bu sayede de hasta bilgilerinin güvenliği tam anlamıyla sağlanabilir.
Tabi ki sağlık sektörünün gelişmesi için tıbbi araştırmalar yapılması gerekmektedir. Hastalar blockchain üzerinde kurulan yapılar sayesinde katıldıkları tıbbi araştırmalardan para kazanma imkanınada sahip olabilir. Bu durum hasta, çalışmayı yürüten doktor ve şirket için oldukça faydalı bir çözümdür. Bu çözüm sayesinde hasta para kazanabilir, araştırmayı yürüten doktor daha fazla veri sahibi olabilir ve son olarakda araştırmayı yürüten şirket araştırma sonucunda ortaya çıkacak üründen gelir elde edebilir.
2-Sağlık Kuruluşları İçin Avantajları
Sağlık kuruluşların blockchain teknolojisini kullanması kuruluşlar için birkaç alanda avantaj sağlar. İlk olarak, hastaların tıbbi kayıtlarıyla ilgilidir. Blok zinciri ile kayıtlar, kurcalamaya karşı dayanıklı, merkezi olmayan bir sistemde güvenli bir şekilde saklanabilir. İkinci olarak, tüm hasta verileri 7/24 kullanılabilen tek bir sistemde saklandığından dolayı hastaneler ve diğer sağlık kuruluşları hastalarının tedavisi hakkında daha hızlı kararlar alabilir.
Blok zinciri teknolojisinin sağladığı verilere kolay erişim, sağlık personeli için tıbbi kimlik belgelerinin düzenlenmesini hızlandırmaya yardımcı olmasından dolayı sahte sağlık çalışanı problemine karşıda iyi bir çözüm olabilir.
3-Eczaneler İçin Avantajları
Blok zincirinin değişmez doğası nedeniyle, ilaçlar ve ilgili klinik deneyler hakkındaki bilgiler güvenilir ve kolayca doğrulanabilir olmaktadır. Bu sayede sahte ilaçların zahmetsizce tespit edilebilir ve sorumlular hakkında çok kolay işlemler yapılabilir.
4-Sağlık Sigortası İçin Avantajları
Blockchain teknolojisi, kuruluşlar arasında hızlı veri aktarımına olanak tanımasından dolayı hastalar hızlı bir şekilde sigorta onayı alabilirler. Buna ek olarak, sigorta sözleşmeleri akıllı sözleşmeler aracılığıyla yapılabilir, bu da hasta verilerinin güvenliğinin sağlanmasını kolaylaştırır.
Sağlık Sektöründe Blockchain Kullanırken Karşılaşılan 5 Sorun
1- Farkındalık
Blockchain teknolojisi insan hayatına çok yakın bir zamanda girmiştir. Sistemleri kullanacak sağlık çalışanları ve hastaların bilgilerinin yeterli olmaması nedeniyle yapılacak sistemlerin efektif bir şekilde kullanımı sağlanamamaktadır.
2-Artan Veri Boyutu
Yüksek hacimli, yüksek sıklıkta işlemler klinik verilerin tipik özelliğidir ve klinik verilerin boyutu modern teknolojiyle katlanarak artmaktadır. Bu artan veri boyutunun depolanması için kullanılacak blockchain teknolojisinin doğası gereği depolama ücretlerinde pahalılığa neden olacaktır.
3-Devlet Düzenlemeleri
Şu ana kadar blockchain teknolojisi üzerinde devletler genel bir düzenlemem yapmadıkları için oldukça iyi potansiyel uygulaması olan bu teknolojinin kullanımı sınırlıdır.
4- Katılım Oranı
Hastalar eğer katılım sağlamazsa bu teknolojiyi uygulamanın hiçbir anlamı yoktur. Katılım oranının artması için hastalara veri gizliliğinin önemi anlatılması gerekmektedir.
5-Standartsızlık
Şu ana kadar hasta verilerinin blockchain üzerinde depolanması için bir standart oluşturulmamıştır. Sağlıklı bir sistem üretmek için herkes tarafından onaylanan bir standarda ihtiyaç vardır.
Sağlık Sektöründe Blockchain Teknolojisini Kullanan Şirketler
1-BurstIQ
BurstIQ’nun büyük veri blok zinciri sözleşmeleri, hastaların ve doktorların hassas tıbbi bilgileri güvenli bir şekilde aktarmalarına yardımcı olur. Akıllı sözleşmeler, hangi verilerin paylaşılabileceğine ilişkin parametreleri belirler ve hatta her hasta için kişiselleştirilmiş sağlık planlarının ayrıntılarını görüntüler.
2-WholeCare
WhoIeCare, bakım sağlayan sağlık profesyonelleri ve aileler için ihtiyacı olanlara — en çok ihtiyaç duydukları anda — bakımı düzgün bir şekilde sağlamak ve yönetmek için gerekli bilgileri basitleştirir ve kolaylaştırır. Mümkün olduğu kadar güvenliği sağlamak için bir blok zincir ağı üzerine inşa edilen ABD şirketi, HIPAA (Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Hesap Verebilirlik Yasasına uygunluk) uyumlu kayıt tutma işlemi yapar.
3-Nebula Genomics
Nebula Genomics, insan genomunu anlama ve kişisel genom bilimini daha uygun fiyatlı ve erişilebilir hale getirme misyonuyla kurulmuştur. Şirketin tüm genom DNA dizileme testleri, bir bireyin DNA’sının yüzde 100’ünü çözen mevcut tek testtir. Bireysel bir testten toplanan tüm bilgiler anonimdir ve blok zinciri tabanlı bir şifreleme yoluyla gizli tutulur, böylece bir kullanıcının verileri başkaları tarafından asla ulaşılamaz veya çalınamaz.
4-Medicalchain
Medilchain, hem hastalara hem de tıp uzmanlarına yardımcı olarak daha kolay ve daha güvenli bir bilgi akışına izin veren işbirlikçi bir blockchain platformudur. Doktorlar artık hastaların sigorta bilgilerini beklemek zorunda değildir. Blockchain, bir hastanın sigortası olup olmadığını ve sigorta kapsamında olup olmadığını otomatik olarak doğrulayabilir. Buna ek olarak hastaların tıbbi kayıtlarını güvenli bir şekilde gösteren ve farklı testler için blokchain tabanlı bir portal aracılığıyla en iyi adayları kolayca belirleyebilen bir sisteme sahiptir.
5-MedRec
MedRec, kimlik doğrulama, gizlilik ve veri paylaşımını yönetmek için tasarlanmış blockchain elektronik tıbbi kayıtları içeren bir MIT projesidir.
6-Gem
Hastalık salgın verilerini bir blok zincirinde depolamak için ABD Hastalık Kontrol Merkezleri ile birlikte çalışan bu girişimin amacı, afet yardımı ve müdahalenin etkinliğini artırmaktır.
Sonuç
Şu anda sağlık sektöründe en önemli 3 konu vardır. Bunlar;
- Veri Güvenliği,
- Veri Gizliliği ve
- Sağlık Verilerinin Entegrasyonudur.
Bu üç konu her sektörde olduğu gibi sağlık sektöründe de oldukça sorunlu olan konulardır. Geçtiğimiz yıllarda bu konular üzerine birçok skandal ortaya çıkmıştır. Blockchain teknolojisini sağlık sektörüne entegre ederek bu sorunlar üzerinde çok kolay çözümlere ulaşılabilir.
Sağlık sektöründe blockchain teknolojisinin kullanılması için birçok şirket ve girişim kurulmuştur. Bu şirketler sağlık sektöründe blockchain teknolojisinin kullanım alanlarıyla alakalı birçok araştırma yürüterek ürünler ortaya çıkarmaktadır. Bu ürünler kullanıcı kitlesinin bu teknolojiyi tam anlamıyla bilmemesi ve devletlerin bu konuda bir düzenleme çıkarmamasından dolayı efektif bir şekilde uygulanamamaktadır. Uygulamadaki bu sorun insanları blockchain teknolojisi hakkında bilinçlendirerek aşılabilir. Blockchain teknolojisi sayesinde birçok alanda oluşacak iş fırsatları bu alanda da oluşacaktır. Günümüzü ve geleceği iyi bir şekilde yorumlayabilen kişiler bu fırsatları elde edecektir.
En son gelişmelerden haberdar olmak için Twitter, Instagram, YouTube ve LinkedIn üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Soru ve görüşlerinizi Telegram kanalından bize iletebilirsiniz.
