Proof of History’yi hiç duydunuz mu? Bu, internetteki verileri koruma ve doğrulama şeklimizi potansiyel olarak değiştirebilecek devrim niteliğinde yeni bir teknolojidir. Herhangi bir bilgi parçasının kökenini anında ve mutlak bir kesinlikle kaynağına kadar takip edebildiğinizi hayal edin. Proof of History’nin sunmayı vaat ettiği şey budur. Peki tam olarak nedir ve nasıl çalışır? Öğrenmek için okumaya devam edin.
Proof of History (PoH) Nedir?
Proof of History yani Tarih Kanıtı, kronolojik olayları güvenli bir şekilde kaydetmek ve doğrulamak için kullanılan bir mutabakat yöntemdir. Kaydedilen olayların bütünlüğünü sağlamak ve kurcalanmaya açık doğasını önlemek için kriptografik teknikler kullanır. Proof of History, son derece hızlı çalışır ve güvenliği merkeziyetsiz bir şekilde garanti eder. Olayların değişmez ve doğrulanabilir bir kaydının oluşturulmasına olanak tanıdığı için tedarik zinciri yönetimi ve mali denetim gibi çeşitli uygulama alanları için yararlıdır.
Solana blok zinciri, konsensus protokolü olarak Tarih Kanıtı’nı kullanmaktadır. PoH işlem ağırlığını azalttığı için Solona ağı daha hafif ve hızlıdır. Solana, kullanıcıların bir PoH hash’e oy verebilmeleri için Proof of History ile Tower Bizans Hata Toleransı’nı birleştirir.
Proof of History Nasıl Çalışır?
Proof of History (PoH), bazı düğümler çevrimdışı olsa veya çelişkili bilgilere sahip olsa bile, bir ağdaki düğümlerin olayların meydana gelme sırası üzerinde anlaşmasını sağlayan mutabakat protokolüdür. Belirli bir zamanda bir sistemin durumunu temsil eden benzersiz karmalar olan “dijital parmak izleri” kavramına dayanır.
PoH’nin nasıl çalıştığını anlamak için önce bir hash fonksiyonu kavramını anlamak faydalı olacaktır. Hash fonksiyonu, bir girdi (veya “mesaj”) alan ve girdiye özgü sabit boyutlu bir çıktı (veya “hash”) üreten matematiksel bir fonksiyondur. Bir hash fonksiyonunun çıktısı genellikle girdinin “özet” veya “parmak izi” olarak adlandırılır.
PoH bağlamında, ağdaki her düğüm, veriler üzerinde bir hash fonksiyonu çalıştırarak oluşturduğu sistemin mevcut durumunun bir kaydını tutar. Bu hash daha sonra önceki hash ve bir zaman damgasıyla birlikte ağın geri kalanına yayınlanır. Ağdaki her düğüm, veriler üzerinde hash fonksiyonunu yeniden çalıştırarak ve sonucu yayınlanan sonuçla karşılaştırarak yeni sağlamanın bütünlüğünü doğrular. Sonuçlar eşleşirse, düğüm yeni hash’i sistem geçmişi kaydına ekler.
Kayda yeni hash’ler ekleme işlemi sistemin durumunda her değişiklik olduğunda tekrarlanır. Her hash, önceki hash’e bir referans içerir ve sistemin geçmişini temsil eden bir hash zinciri oluşturur. Bu hash zincirine “blok zinciri” denir.
PoH’nin en önemli faydalarından biri, bazı düğümler çevrimdışı olsa veya çelişkili bilgilere sahip olsa bile, düğümlerin olayların meydana gelme sırası konusunda fikir birliğine varmasına izin vermesidir. Her hash bir önceki hash’e referans içerdiğinden, hash zincirini kırmadan olayların sırasını değiştirmek mümkün değildir. Bu, kötü niyetli aktörlerin sistemi manipüle etmesini veya yanlış bilgiler sunmasını zorlaştırır.
Proof of History’nin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Bir blok zincirinde konsensus olarak Tarih Kanıtı’nı kullanmanın bazı potansiyel avantajları ve dezavantajları vardır.
Avantajları
Proof of History’nin avantajlarından ilki kurcalamaya karşı dirençli olmasıdır. Her hash bir önceki hash’e referans içerdiğinden hash zincirini kırmadan olayları değiştirmek mümkün değildir. PoH, olayların meydana gelme sırasını değiştirmeye yönelik saldırılara karşı gelişmiş güvenliğe sahip tasarlanmıştır. Böylece olayların sırasının değiştirilemeyeceğini garanti eder.
Ölçeklenebilirlik açısından da blockchain ağlarına avantaj sunar. Ağdaki düğümlerin sayısı oldukça yüksek bir hacme ulaşsa bile güvenlik performanstan ödün vermeden işlemleri gerçekleştirebilir. İşlemleri doğrulama sürecinde madencilik gibi yoğun görevlere gerek olmadığı için Proof of Work gibi protokollere göre daha enerji verimlidir.
PoH, merkezi olmayan bir protokoldür, yani ağı sürdürmek veya işlemleri doğrulamak için merkezi bir otoriteye dayanmaz. Bu, onu sansüre karşı daha dayanıklı hale getirir ve güvenilir bir şekilde çalışmasına izin verir.
Dezavantajları
Proof of History’nin doğru çalışması için ağdaki düğümlerin saatleri senkronize edilmelidir. Yoksa mutabakat sürecinde veya blok zincirinde sorunlara yol açabilir. Önemli bir diğer dezavantajı ise yeterince esnek olmamasıdır. POH belirli kullanım durumlarını işlemek için tasarlanmıştır bu nedenle her tür senaryo için uygun olmayabilir.
Son olarak, Tarih İspatı’nın kullanılması belirli bir düzeyde teknik bilgi gerekir. Bu nedenle tüm kullanıcılar tarafından kolayca çalıştırılamayacağından kolay erişilebilir olmayabilir.
Özet
Özetle, PoH, bir ağdaki düğümlerin, belirli bir zamanda sistemin durumunu temsil eden benzersiz hash’ler üreterek ve doğrulayarak olayların meydana gelme sırası üzerinde anlaşmasını sağlayan dağıtılmış bir defter protokolüdür. Kurcalamaya karşı dayanıklı sistem geçmişinin bir kaydını oluşturmak için bir blok zinciri kullanır ve düğümlerin olayların meydana gelme sırası üzerinde fikir birliğine varmasına olanak tanır.
PoH nispeten yeni bir protokoldür ve henüz yaygın bir şekilde benimsenmemiştir. Bu, PoH tabanlı bir sistemin uygulanması ve sürdürülmesi için kaynak ve destek bulmayı zorlaştırabilir. Solana ağında Proof of History’nin nasıl uygulandığı hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Solana whitepaper’ını okuyabilirsiniz.
