İnternetin yeni hali Web3 yaklaşımıyla birlikte ağa dahil olmak için kullandığımız uygulamalar merkeziyetsizleşmeye başlamıştır. Web3’ün inşa süreci devam ederken finans, oyun gibi etkilenen bir diğer sektör de sosyal medya sektörüdür. Dev sosyal medya şirketlerinin kullanıcılarının içerik ve verilerini kullanarak yaptıkları iş ve eylemler sürekli gündemdedir. İşte tam bu noktada SocialFi, sosyal ağlara yeni bir soluk getirmektedir.
SocialFi Nedir?
SocialFi, sosyal medya ve merkezi olmayan finans (DeFi) birleşiminden ortaya çıkmış olup sosyal finans olarak ifade edilebilir. Web3 ilkelerine uygun hareket eden SocialFi, sosyal medya platformlarındaki kullanıcıların oluşturdukları içeriğe sahip olma ve yönetme yaklaşımı sunar. SocialFi platformlarında kullanıcılar içerik oluşturma, NFT madenciliği, diğer kullanıcılarla iletişime geçme, oyun oynama, DAO yönetimine katılma gibi pek çok eylemde bulunup bu eylemleri sonucunda gelir elde edebilmektedir.
Günümüz Web2.0 sosyal medya platformlarında kullanıcı verileri şirketin sakladığı kadar güvenlidir. Sıklıkla şirketler bu verileri rekabetçi reklam çalışmaları için kullanır. Kullanıcı ise verilerinin kullanılması karşılığında hiçbir şey elde edemez. SocialFi’de ise reklam gelirleri kullanıcı ile paylaşılır, kullanıcı verilerine üst düzey güvenlik sağlanır.
SocialFi Hangi Sorunu Çözüyor?
Günümüz sosyal medya ağlarında pek çok problem vardır. Bunlardan ilki kullanıcıların ürettiği içerikler, sundukları verilerin yalnızca şirket tarafından paraya dönüştürülmesidir. Ayrıca kişiye yönelik reklamlarla kullanıcılar sürekli rahatsız edilip olumsuz kullanıcı deneyimi senaryoları yaratılmaktadır. SocialFi’nin çözmüş olduğu sorunlardan birisi bu durumdur. Kullanıcılar kendi veri ve içeriklerinin sahibidir. Bunun platform tarafından kullanılmasını kabul ederlerse bunun karşılığında belli bir gelir elde ederler.
SocialFi’nin çözdüğü bir diğer sorun ise sansürdür. Sosyal medya platformlarının kullanıcılarını belli içerikler ve paylaşımlar nedeniyle kısıtlandığının pek çok örneği vardır. Merkeziyetsiz sosyal medya ağı olan SocilFi’ler kullanıcıların herhangi bir baskı altında kalmadan özgürce paylaşım yapmalarına imkan tanır.
SocialFi’nin çözdüğü en önemli sorunlardan biri ise içerik hırsızlığıdır. Başkasına ait içeriklerle paylaşım yapan sayfaların çok daha etkileşim aldığı, çeşitli yollarla bundan gelir elde ettiği çeşitli örnek vardır. Ayrıca içeriğin gerçek sahibi ise herhangi bir kazanç elde edemez. İçeriğin kendine ait olduğunu kanıtlamaksa çoğu zaman çok zordur. SocialFi blockchain teknolojisini kullandığı için dijital içeriklerini sahipliğini takip edebilme yeteneğine sahiptir.
SocialFi Projelerinin Yaşadıkları Zorluklar
Gelir adaleti sağlama, ifade özgürlüğü, dijital mülkiyet gibi faydaları görüldüğünde sosyal medyanın geleceği burada diyerek yeni SocialFi projeleri çıkarılmaktadır. SocialFi henüz yolun çok başında bir yaklaşım olduğundan bu projeler bazı zorluklarla karşılaşmaktadır.
SocialFi’da aşılması gereken zorluklardan ilki ölçeklenebilir altyapı sunabilmektir. Sosyal ağlarda gün içerisinde milyonlarca paylaşım, yorum, güncelleme ve bildirim yapılıyor. SocilFi projeleri için inşa edilen blockchain ağları bu büyüklükteki verilerle baş edebilecek kadar ölçeklenebilir olmalıdır. Aksi halde verimli ve hızlı kullanım ortaya çıkmaz.
Diğer bir önemli zorluk ise sürdürülebilir bir ekonomik model ortaya koyabilmektir. SocialFi’da o kadar iyi teşvik senaryoları hazırlanmalıdır ki hem insanları platformu kullanmaya cezbetmelidir hem de isteyen herkesin para kazanabilmesine imkan tanımalıdır.
İfade özgürlüğü, içerik sansürü ve kullanıcı hakları arasında denge kurmaya çalışmak SocialFi projeleri için oldukça zordur. Zararlı paylaşımlardan kullanıcıların etkilenmemesi için doğru mimariler inşa edilmelidir.
SocialFi Alanına Giren Sosyal Medya Şirketleri
SocialFi’nin yaratacağı etkilerin farkında olan dev sosyal medya şirketleri şimdiden bu alana adım atmaya çalışmaktadır. Şirketlerin şu anda yaptıkları en bilinen uygulamalar NFT entegrasyonlarıdır. Örneğin Twitter artık Blue hesap kullanıcıların profil resmi olarak NFT kullanmalarına imkan tanıyor. Reddit yeni bir NFT profil fotoğrafına izin vermenin ardından yeni bir NFT pazarı oluşturmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Görüldüğü üzere Web2.0 sosyal medya platformları Web3.0 geçiş için NFT’yi bir adım olarak görmektedir. NFT’ler SocialFi platformlarda kimlik yönetimi ve dijital sahiplik için kullanılmaktadır. NFT avatarlar ile kullanıcı kendini sosyal medyada temsil edebilmektedir.
SocialFi’nin Geleceği
SocialFi ekosistemi, kullanıcıların sosyal ağlarda etkileşim kurarken kişiler verilerini korumaya, etkileşim yoluyla para kazanmaya izin vermektedir. Ayrıca telif hakkı sorununu çözmesi, ifade özgürlüğünü desteklemesi iyi çalışan platformlar kurulduğunda kullanıcıların yönelmesine sebep olacaktır. Şu anda alt yapı ve ekonomik sıkıntılardan dolayı yaygın bir kullanımı olmasa da SocialFi geleceğin umut vaat eden yapılarından birisidir.
En son gelişmelerden haberdar olmak için Digicentralized Twitter ve Instagram hesaplarını takip edebilirsiniz.
