Blockchain, dijital verileri kriptografi yöntemlerini kullanarak kayıt altına alan dağıtık veri tabanı teknolojisidir. Blockchain teknolojisi, dijital dünyadaki taraflar arasındaki güven sorununa çözüm olarak oluşturulmuştur. Bu teknoloji sayesinde sistem güvenliği oldukça düşük maliyetlere saplanabilmektedir. Sunmuş olduğu avantajlardan dolayı günümüzde blockchain teknolojisi çeşitli alanlarda kullanılmaya başlamıştır. Önümüzdeki yüzyılda kullanımının yaygınlaşacağı düşünülen bu teknolojiyle şimdiden neler yapılabilmektedir birlikte inceleyelim.
Blockchain Teknolojisi Hangi Alanlarda Kullanılır?
Blokchain teknolojisinin bugüne kadarki en bilinen kullanımı Bitcoin’dir. Bitcoin’le özdeşleşmiş olmasından dolayı bu teknolojinin yalnızca kripto para alanında kullanılacağını düşünmek yanlış olur. Blok zinciri teknolojisi dijital dünyada yaşanan güven sorununa çare olduğu için güven sorunu yaşanan birçok alanda bu teknolojinin kullanılması mümkündür. Bu nedenle blockchain tabanlı iş fikirleri şu anda bile oldukça dikkat çekmektedir ve büyük yatırım bütçeleri ayrılmaktadır.
En bilinen blockchain teknolojisi kullanıma alanları şunlardır:
- Finans
- Nesnelerin İnterneti (IoT)
- Kamu Sektörü
- Sağlık Sektörü
- Gıda Sektörü
- Tedarik Zinciri Sistemleri
- Telif Hakları
Finans
Blockchain, bankacılık ve finans alanında kripto para dışında farklı uygulamalar için de kullanılmaktadır. Finans alanında blockchain, uluslararası ödeme işlemleri ve para transferleri için güvenle tercih edilmektedir. Artık alış/satış platformlarında da blok zinciri kullanılmaya başlanmıştır.
Blok zinciri teknolojisinin finans alanındaki bir diğer uygulaması ise yetkilendirme ve doğrulama işlemleridir. Kişi veya kurumlar kolayca doğrulanarak gerekli işlemler hızlıca güven ortamında yapılabilmektedir. Kullanımı artan dijital kimliklerin yönetimi için de blokchain teknolojisinden faydalanılmaktadır.
Nesnelerin İnterneti (IoT)
Nesnelerin interneti (IoT), günlük hayatta kullanmış olduğumuz araçların birbirleriyle veya büyük sistemlerle iletişime geçmesini sağlayan teknolojidir. IoT ve blockchain teknolojilerinin birleşimden ortaya çıkan projeler genellikle paylaşım ekonomisini amaçlamaktadır. Yani güvenilir bir şekilde bir nesneyi ihtiyacı olan birçok kişinin kullanmasına ortam sağlanmaktadır. Bu alanda IOTA gibi bazı projeler gelişimini sürdürmektedir.
Kamu Sektörü
Blockchain teknolojisinin kamu sektörü için oldukça cazip uygulamaları mevcuttur. Kamuda kimlik doğrulama, yetkilendirme, sahtekarlık tespiti gibi konuların zaman, para ve iş gücü açısından oldukça maliyetli olduğu bilinmektedir. Blok zinciri teknolojisi tam olarak bu noktalarda kamusal işleri kolaylaştırmaktadır.
Kamu sektörü; oylama, vergi sistemi, dijital kimlik, dijital pasaport, veri kaydı ve yönetimi, akıllı kontratlar, enerji dağıtımı gibi alanlarda blockchain teknolojinden faydalanabilmektedir. Tabi ki günlük hayatımızda bu uygulamalarla karşılaşmamız henüz pek mümkün değil. İsviçre, Estonya, İngiltere, Singapur gibi ülkeler yaptıkları çalışmalarla kamu sektöründeki inovasyona öncülük etmektedir. Bu gibi çalışmaların artması neticesinde artık günlük hayatımızın pek çok alanına blokchain teknolojisinin yerleştiğini görebileceğiz.
Sağlık Sektörü
Blokchain teknolojisinin kullanım alanlarından bir diğer ise sağlık sektörüdür. Sağlık alanında yaşanılan hasta verilerinin çalınması/değiştirilmesi, sahte reçete ve belge hazırlanması, sahte ilaç üretimi, klinik deneylerde yanıltıcı sonuçlar yayınlanması gibi çeşitli olumsuzluklar blockchain sayesinde aşılabilmektedir. Sağlık sektörü en hızlı dijitalleşen sektörlerden birisi olduğundan blokchain alt yapısı içinde şimdiden ciddi yatırımlar yapılmaktadır.
Gıda Sektörü
Gıda sektörü en çok hile barındıran alanlardan birisidir. İnsan sağlığını tehdit ettiği bilinmesine rağmen pek çok yiyeceğin üretiminde zararlı madde kullanımı ve yanlış uygulamalardan kaçınılmamaktadır. Blokchain teknolojisi sayesinde yapılan bu aldatmacaya bir çare vardır. Artık yiyeceğin tüm üretim aşamaları blok zincirine aktarılarak gözler önüne serilebilecektir. Bu sayede yiyeceklerin olması gerektiği gibi üretildiği güvence altına alınacaktır.
Tedarik Zinciri Sistemleri
Tedarik zinciri sistemlerinin şeffaf bir şekilde kontrol edilmesi çeşitli sebeplerden dolayı oldukça zordur. Blokchain sayesinde tedarik zinciri boyunca ürünlerin üretilip dağıtımına kadar pek çok süreç karşılıklı güvenle gerçekleştirilebilecektir. Böylelikle çok daha kolay şekilde iş birlikleri ve şirket entegrasyonları yapılabilmektedir.
Türkiye’de Blockchain Kullanan Şirketler Hangileridir?
Blokchain teknolojisi uygulamaları gün geçtikçe ülkemizde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye’de blokchain kullanan şirketler sayıca az olsa da büyük şirketlerin atmış olduğu adımlar umut vaat edicidir. Alanında öncü görevi gören şirketler, ülkemizde blokchain kullanımının artmasını sağlayacaktır.
Türkiye’de blokchain kullanan şirketler şöyledir:
- Akbank: Uluslararası para transferi için blokchain teknolojisini kullanmaktadır.
- Borsa İstanbul: Finans şirketleri arasındaki iş akışı için kullanılmaktadır. Müşteri veri tabanındaki bilgilerin senkronizasyonu, belge yönetimi gibi işlemler blokchain aracılığıyla yapılmaktadır.
- Global Miles: Havayolu millerini dijitale dönüştürerek güvenle transfer edilmesini sağlayan bir alt yapıya sahiptir.
- Takasbank: BİGA Dijital Altın ismindeki sistemle kişiler arası transfer yapılması imkanını sunuyor.
- T2 Software: Blokchain tabanlı kurum içi sadakat uygulaması ile çeşitli firmalara hizmet vermektedir.
